رونمایی از کتاب آیت الله خمامی رهبر مشروطیت گیلان

حجت‌الاسلام مرتضی عبداللهی مولف کتاب آیت الله ملا محمد خمامی در خصوص اثر خود اظهار داشت: این کتاب نخستین اثر مکتوب مستقل برای تبیین وجوه شخصیتی و اجتماعی و سیاسی ملامحمد خمامی است.

وی با بیان اینکه این کتاب نتیجه چهار سال تلاش جمعی پژوهشگران و بررسی 300 منبع تاریخی در سال جاری است، افزود: این پژوهش توسط موسسه مبارزات اسلامی گیلان صورت گرفته است.

مولف کتاب آیت‌الله ملامحمد خمامی تبیین و بررسی ویژگی‌های شخصی ملامحمد خمامی، گستره مرجعیت ایشان، مواضع سیاسی و اجتماعی و عملکرد این رهبر مشروطیت در جریان مشروطه و مشروعه‌خواهی و چگونگی شهادت وی را از فصل‌های کتاب مذکور عنوان کرد.

عبداللهی تصریح کرد: در فصل‌های بعدی کتاب علاوه بر معرفی سران جریان سکولار مشروطه در گیلان و توصیف عملکرد آنها، دیگران رهبر مشروعه‌خواه گیلان را نیز معرفی می‌کند.

وی با بیان اینکه بخش مفصلی از کتاب به طرح نقد و بررسی آرای دیگران درباره آیت‌الله‌العظمی شهید حاج محمد خمامی اختصاص یافته است، خاطرنشان کرد: این کتاب برخی افراد که نهضت مشروطیت را به انحراف کشاندند معرفی می‌کند.

مولف کتاب آیت‌الله ملامحمد خمامی با اشاره به اینکه مرجعیت عامه آیت‌الله خمامی در گیلان شناخته شده نیست، یادآور شد: فصل چهارم کتاب به این امهم پرداخته است.

وی فصل‌های 6، 7 و 8 را مهم‌ترین فصل‌های کتاب مذکور عنوان کرد و متذکر شد: بیش از 100 عکس و سند در کتاب استفاده شده که برخی از آنها برای نخستین بار منتشر شده است.

عبداللهی با تصریح اینکه این کتاب ابعاد مختلف فضای مشروطه را روشن می‌کند، گفت: با انتشار این کتاب به احیای جریان اسلام‌خواه در مشروعه‌خواهی و بصیرت دینی کمک شده است.

وی تاریخ گیلان را مملو از افتخارات مختلف دانست و خاطرنشان کرد: موسسه مبارزات اسلامی گیلان به بررسی تخصصی مبارزات مردم این استان از مشروطه به بعد می‌پردازد.

لازم به ذکر است؛ در مراسم رونمایی از کتاب ملامحمدخمامی، استاد سمیعی پدر علم ویرایش زبان فارسی و یکی از نوادگان دختری ملامحمد خمامی حضور داشت.

تبیین وجوه شخصی ملامحمد خمامی و جریان‌شناسی مشروطه در گیلان از جمله نقاط برجسته این کتاب است.

ملا محمد خامی که بود

به گزارش خوبان، حاج ملا محمد خمامی  در سال 1200 شمسی در خمام به دنیا آمد. پدرش از خرده مالکان متدین خمام بود، در سنین جوانی به منظور کسب علوم دینی راهی نجف اشرف شد. در نجف از محضر اساتیدی چون میرزا حبیب الله رشتی بهره برد تا این که به درجه اجتهاد رسید. در زمان ناصرالدین شاه به گیلان بازگشت و در رشت ساکن شد. مردم رشت به او حاجی خمامی می گفتند. مدت‌ها در رشت به تبلیغ دین و ارشاد مردم پرداخت. در اجرای احکام اسلامی بی باک بود و در گیلان حدود اسلامی را جاری می‌کرد. او سال‌ها زعامت دینی مردم گیلان را بر عهده داشت. آیت الله خمامی به لحاظ مقام علمی و معنوی در عصر خود قرین نداشت. موقعیت او را با آقانجفی در اصفهان یا قربانعلی زنجانی در زنجان می‌توان مقایسه کرد.