به گزارش خوبان به نقل از روزنامه شرق، نخرید نخرید از تکه‌کلام‌های رایج و شنیده‌شده این چند سال گذشته بوده است. مثلا رییس بانک مرکزی در سال ۸۹ گفت: کالای خارجی نخرید تا قیمت دلار کاهش یابد.
چندی بعد وی گفت: دلار نخرید، قیمت‌ها رو به کاهش است. ولی این توصیه عملی نشد و دلار گران‌تر از وضع قبلی شد و مردم هم اطمینانی نکردند و دلار خریدند، بسیار. سکه هم نخرید. رییس اتحادیه کشوری طلا و جواهر چندی قبل با اشاره به نایاب شدن انواع سکه در بازار، قیمت سکه‌ها را حبابی دانست و به مردم پیشنهاد کرد که به جای سکه، طلا خریداری کنند. بعد از آن گفتند خودرو نخرید ارزان می‌شود؛ و مکرر اینکه مسکن نخرید حتما ارزان می‌شود.
مانند آنچه «ابوالفضل صومعلو» معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در اسفند ۹۱ گفت: «قیمت مسکن در سال آینده کاهش می‌یابد و مردم برای خرید مسکن عجله نکنند. طرح تعزیراتی اجاره‌بها و بلوک‌بندی با خدمات بهتر در سال آینده اجرا می‌شود.»
فقط درحوزه خرید‌های کلان این اتفاق رخ نداد خرید‌های روزمره مردم هم شامل این توصیه‌ها می‌شد مثل صحبت‌های رییس اتحادیه میوه و سبزی‌فروشان كه شب یلدا گفته بود: «به جای هندوانه، نارنگي بخورید» بعدا هم گفت: «این‌بار به جای نارنگی، کیوی بخورید!»
این روزها هم که گوجه‌فرنگی در خبرها اهمیتی دارد و در بازار «در یمانی» شده است باز توصیه این است که، «گوجه‌فرنگی نخرید تا ارزان شود.»
در تازه‌ترین خبر قاسم نوده‌فراهانی، رییس شورای اصناف درباره دلایل افزایش قیمت گوجه‌فرنگی با بیان مطلب بالا به «ایسنا» اظهار کرد: «ما همیشه یک‌ماه در سال با مشکل کمبود گوجه‌فرنگی مواجه هستیم.»
نخریدن توصیه‌ای کاملا ایرانی
«نخریدن» توصیه‌ای با وعده ارزان شدن است که فقط در ایران شنیده می‌شود. این را مهدی تقوی در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: «در هیچ جای دنیا مسوولان به مردم پیشنهاد نمی‌دهند که فلان چیز را نخرید، زیرا وظیفه دولت‌ها ایجاد رفاه برای مردم در تمام زمینه‌ها به‌ویژه اقتصادی است. دولت ایران به جای اینکه برای رسیدن به رفاه، سیاستگذاری درستی در زمینه شاخص‌های کلان اقتصادی مانند بیکاری، رشد اقتصادی، تورم و … داشته باشد به جایی رسیده که مردم را ترغیب به نخریدن کالاهای مورد نیاز خود می‌کند. در واقع مردم وقتی نیاز به کالایی داشته باشند به هیچ عنوان به توصیه‌های مسوولان توجه نمی‌کنند. مهم‌ترین بی‌توجهی به مسوولان در خصوص دلار و سکه مشاهده شد. بهمنی، رییس کل بانک مرکزی و کشتیآرای، رییس اتحادیه طلا و جواهر در اوج نوسان‌های شدید قیمت ارز مردم را تشویق به نخریدن دلار و سکه کردند. البته کشتیآرای به مردم توصیه کرد به جای سکه طلا بخرند.»
این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: «برخلاف تصور مسوولان مردم فکر و رفتار اقتصادی دارند و هر زمان احساس کنند، کالایی را از سبد خرید خود حذف می‌کنند یا بر سبد هزینه‌ای خود می‌‌افزایند. بنابراین چنین توصیه‌هایی که در نهایت هم منجر به کاهش قیمت نمی‌شود عدم توجه به توصیه‌هایی از این دست را در مردم تشدید می‌کند.»
تقوی به سال‌های پس از انقلاب هم اشاره می‌کند که اگرچه همراه با روزهای سخت جنگ بود اما در همان روزها نیز مسوولی پیدا نمی‌شد که توصیه‌ای به نخریدن کند. او این توصیه‌ها را ویژه این دولت می‌داند که با ناکارآمدی، به توصیه کردن افتاده است.
مردم کار خودشان را می‌کنند
«حسین مهاجران» هم از جمله مسوولانی است که توصیه‌هایی به مردم مبنی بر نخریدن یا خریدن میوه‌ای به جای میوه دیگر کرده است. او یکی، دو روزی مانده به شب یلدا که قیمت هر کیلو هندوانه به سه‌هزار تا سه‌هزار و ۵۰۰ تومان رسیده بود به مردم توصیه کرد که «به جای هندوانه، نارنگی بخرند.» او چهارم اسفند سال گذشته هم توصیه جالبی کرد. «مهاجران» این بار از مردم خواست به جای نارنگی، کیوی مصرف کنند. حالا او در مقام دفاع از گفته‌های خود برآمده و در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: «شب یلدا هندوانه گران شد، برای همین من در رسانه‌ها اعلام کردم که مردم هندوانه نخرند و میوه‌های نارنگی و کیوی را جایگزین کنند. قصدم این بود که مردم را تشویق کنم که به تولید داخلی روی بیاورند و با مصرف کالاهای ایرانی از تولیدکننده کشورمان حمایت کنند.»
وی ادامه داد: «دلیل دیگر توصیه‌ام به خرید کیوی به جای نارنگی این بود که ویتامین ث موجود در کیوی سه‌برابر مرکبات است و استفاده آن به نفع سلامت خانواده‌ها هم بود. کیفیت کیوی ایرانی به قدری خوب است که ۸۰درصد آن صادر می‌شد اما چون میوه‌ها را کال برداشت و به سردخانه برده شده بودند، مشتری خارجی نداشتند.»
این مسوول صنفی ادامه داد: «نارس چیدن و ذخیره کردن بار کیوی باعث کاهش صادرات و انباشت آن در انبارها شد.» رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار در پاسخ به این سوال که آیا مردم این پیشنهادات را اجرا می‌کردند یا خیر گفت: «به مردم بگویم یا نگویم آنها کار خودشان را می‌کنند، خبر دارم که حتی مردم هندوانه کیلوی چهار‌هزار تومان را هم در شب یلدا خریده‌اند.»
زردآلو هم نخریم؟
مهاجران در ادامه به مدیریت سازمان جهاد کشاورزی انتقاداتی را وارد کرد و گفت: «هر ساله بازار با کمبودها و مشکلاتی مواجه می‌شود چراکه ذخیره‌سازی و برنامه‌ریزی‌ها در باب تنظیم بازار مشکلاتی دارد. راه‌حل آن هم این است که ذخیره‌سازی برای پنج‌ماهه اول سال ادامه داشته باشد و سیب و پرتقال زمستانه تا اواسط تابستان ذخیره شوند.»
او اطلاع‌رسانی و پيشنهادات مقامات صنفی را یکی از سیاست‌های دایمی رسته صنفی خود دانست و گفت: «اتحادیه همیشه این سیاست را داشته که اخبار و پیشنهاداتی را که منطقی و اجرایی می‌داند منتشر کند، مثلا الان می‌دانیم که در بارش‌های بهاره باغات زردآلوی شهریار از بین رفته و احتمال کمبود زردآلو وجود دارد، چراکه ۵۰درصد از زردآلوی کشور از این خطه برداشت می‌شود، بنابراین از تریبون‌های مختلف این خبر را منتشر می‌کنیم تا مسوولان پیش از وقوع فکری کنند و جلو بروز بحران را بگیرند.» وی ادامه داد: «خبر دارم که درصدی از زردآلوی ساوه هم از بین رفته و باید منتظر ماند و دید از شهرهای دماوند، ارومیه و مشهد چه میزان زردآلو برداشت می‌شود.»
با این وصف «مهاجری» باید برای توصیه‌ای دیگر خود را آماده کند و معلوم نیست این بار به جای زردآلو می‌خواهد چه میوه‌ای را برای خریدن به مردم توصیه کند.
«مسوولان به جای آنکه اطلاعات واقعی به مردم دهند، آنان را تشویق به نخریدن می‌کنند و در نهایت، مردم با افزایش و تداوم قیمت‌ها، متضرر می‌شوند.» «داوود میرخانی‌رشتی»، دبیر سابق «انجمن خودروسازان»، در گفت‌وگو با «شرق» با بیان این مطلب می‌گوید: «مسوولان در شرایطی مردم را با تصور اینکه خودرو در ماه‌های آینده ۲۰ تا ۳۰درصد ارزان می‌شود، آنها را تشویق به نخریدن می‌کنند که تولیدکنندگان در سال گذشته با تحمل سه‌هزار و ۷۵۷میلیاردتومان ضرر، توان فروش ارزان را نداشتند.»
به گفته او، کسانی که وعده‌های کاهش قیمت و ارزانی می‌دهند و نسخه نخریدن تجویز می‌کنند، مبنایشان محاسبات دقیق و کارشناسی نیست و تنها ممکن است در یک دوره زمانی کوتاه‌مدت امکان تحقق این امر وجود داشته باشد اما تداوم آن برای تولیدکنندگان وجود ندارد.
به گفته او، باور و اعتقاد به نوسانات بازار و مکانیسم عرضه و تقاضا یکی از ساده‌ترین مباحث اقتصادی است و مسوولان باید بدانند که نمی‌توان بازار را با زور، تهدید یا تحکم کنترل کرد و قیمت‌ها را کاهش داد.
میرخانی رشتی می‌گوید: «در شرایطی که بسیاری از صنایع ایران وابسته به قیمت دلار است و با نوسان آن قیمت‌ها تغییر کرده و افزایش پیدا می‌کند، نباید از تولیدکنندگان انتظار داشت با کاهش قیمت و تحمل ضرر، محصولاتشان را عرضه کنند و تحقق وعده کاهش قیمت ممکن نیست.»دبیرسابق انجمن خودروسازان با اشاره به افزایش قیمت‌هایی که در صنایع وابسته به خودروسازی اتفاق افتاده، می‌گوید: «افزایش قیمت فولاد و آهن تاثیر زیادی در قیمت خودروها داشت اما سازمان حمایت از مصرف با ممانعت از واقعی شدن قیمت خودرو و الزام خودروسازان به تثبیت قیمت‌ها، ظرف دو سال گذشته موجب کاهش ۵۰درصدی حجم تولید و تعطیلی تعدادی از واحدهای قطعه‌سازی شد و تولید را تضعیف کرد.»
پیشنهاد او به مردم برای تصمیم‌گیری در مقاطعی که قیمت‌ها افزایش می‌یابد و مسوولان وعده کاهش قیمت مي‌دهند، آن است که با رصد دقیق بازار و بی‌توجه به اطلاعات غلط، تصمیم‌گیری کنند.
نظری ثبت نشده است